Thee in Beeld (foto’s bij Café Abel)
Eerste prijs
De Cha Gorreana theeplantage met tractor, São Miguel, Azoren (2022)
Katty Wouters
De meeste theeplantages vinden we in Azië en in Afrika. Maar ook dichterbij, in Europa, zijn enkele theeplantages aangelegd.
De oudste en grootste is São Miguel op de Azoren. Deze plantage is aangelegd in 1883. Hij is zo groot als 63 voetbalvelden. De theestruiken die je op de foto ziet, zijn geplant in een reusachtig labyrint. ‘De foto valt op door een veelzeggend contrast. De wagen waarin de theeoogst wordt vervoerd is klein vergeleken met de theevelden eromheen. Dit roept het idee op van de kleine mens op de grote aarde.
Dit beeld past goed bij de rol die thee in veel mensenlevens speelt. Thee drinken heeft iets intiems, iets kleins. De theedrinker trekt zich even terug uit de drukke, grote wereld, geniet van een heel klein beetje water dat tot thee is getransformeerd. De rust en kalmte van het theegenot zit hem in het kleine, maar het begint bij het grote: de weidse heuvels waar de theeblaadjes geoogst zijn.’ [Maarten Baanders, jurylid]
De theeplantage is toegankelijk. Hoe lijkt het je om in het theelabyrint te (ver)dwalen?
2e prijs
Theepauze op de theeplantage in Ren-ai Township, Taiwan (2017)
Mirjam Hensgens
Het werk op een theeplantage is zwaar en vermoeiend. Een gezamenlijke theepauze brengt verlichting. We zien naast de ketel een traditioneel Chinees theesetje: een aardewerken theepotje, een waterkannetje en vijf kleine kommetjes.
Deze sfeervolle foto heeft de tweede prijs gewonnen. De jury verklaart waarom: ‘Het is een mooi verstild moment waarop er zometeen mensen thee gaan drinken. Op een plekje tussen de theeplanten. De mens staat niet op de foto, maar is voelbaar aanwezig.’ [Maarten Baanders, jurylid]
‘Ik vind deze foto zo bijzonder omdat hier zowel de theeplantage als ook de thee-attributen voor het samen theedrinken tijdens een werkpauze in beeld zijn gebracht. De voorgrond is mooi scherp en de achtergrond vaag. De theepot lijkt erg scheef te staan, staat misschien ook wel echt scheef op een steen. Als je goed kijkt zie je benen hierin weerspiegeld.’ [Sietske Hoekstra, jurylid]
3e prijs
Intercultureel theedrinken
Hanna Bakkal
Deze foto is genomen in Nederland. De man op de foto klemt met zijn hand een tulpvormig glaasje stevig vast. Zulke theeglaasje worden veelvuldig in het Midden-Oosten gebruikt. Je zou daarom verwachten dat er zwarte thee met veel suiker in zit. Verrassend genoeg bevat het glaasje yerba mate.
Yerba is een thee-achtig kruid uit Zuid-Amerika, dat traditioneel uit een kalebas (“mate”) gedronken wordt met een rietje. Het rietje filtert de blaadjes eruit.
Aanmoedigingsprijs
Marokkaanse theeset
Karin Warnant (België)
Een enorme schaduw van een Marokkaanse theepot. De pot is leeg, de bijbehorende glaasjes staan ondersteboven. Het is nu geen theetijd.
De betekenis hiervan staat in contrast met de ervaring van de fotografe zelf: “In Marokko staat de thee altijd klaar”.
Als de gasten komen, worden de glaasjes omgekeerd. Kijk ook eens in de vitrine naar de Marokkaanse theeset. De pot wordt gevuld met thee en verse munt en hoog boven de glaasje uitgegoten. Daardoor ontstaan bubbeltjes op de thee. Het vergt enige oefening dit zonder knoeien te doen!
Marokkaanse thee bevat eigenlijk Chinese groene thee. Er wordt verse munt aan toegevoegd en traditioneel heel veel suiker.
Het vullen van de theezakjes
Kleine modelpoppetjes die reusachtige theezakjes vullen. Daar hebben ze wel schoppen en kruiwagens voor nodig!
De fotografe heeft de opstelling thuis gemaakt ‘in een klein opvouwbaar studiootje’.
Theedrinken in de hemel
Een foto met een bijzonder verhaal. We laten de fotograaf aan het woord.
‘Het theeservies van mijn ouders, hun trouwservies, rond 1967 aangeschaft ergens in Noord Holland. Beiden leven zij niet meer, maar als ik aan mijn moeder denk dan denk ik automatisch aan een kopje thee drinken. ’s Ochtends bij het ontbijt en ’s middags uit school stond de thee klaar.
Zij overleed 23 jaar geleden tijdens mijn [eigen] huwelijksreis. Haar trouwservies is voor mij dan ook een dankbaar bezit; één van de weinige dingen die ik nog van haar heb. Het servies kwam alleen met Kerst tevoorschijn of als mijn opa en oma kwamen te logeren.
Mijn moeder was dol op rozen. Tijdens haar uitvaart destijds was zij omringd door witte. Deze witte roos op de foto ligt denk ik al 2 jaar in de vriezer. Wachtend totdat ik de inspiratie kreeg om er iets mee te doen.
Toen ik de oproep voor de fotowedstrijd zag, wist ik meteen; “Hier moet ik iets mee”.
Een kopje met letterlijk en figuurlijk een gouden randje, daar bovenop de bevroren roos die symbool staat voor de herinneringen aan haar, haar afscheid maar ook aan het huwelijk van mijn ouders. Ik zie net op de trouwfoto dat haar trouwboeket uit witte rozen bestond net als die van mij destijds bedenk ik mij nu……’
Fabriekshal in Zuid-India
Deze fabriekshal lijkt verlaten. De theebladeren liggen in de bakken. Er lijkt niets te gebeuren.
Maar schijn bedriegt. De ramen staan open, zodat de wind door de hal blaast en de bladeren niet te vochtig worden. De bladeren zijn namelijk aan het oxideren. Dit biologisch proces is nodig om zwarte thee te krijgen.
Tot voor kort dacht men dat het verschil tussen groene en zwarte thee kwam door fermentatie; verandering door schimmels, bacteriën of gisten. Maar nu weten we dat het de inwerking van zuurstof is, oxidatie dus, die de bladeren donker maakt. Zwarte thee, dat India meestal produceert, is voor minimaal 85% geoxideerd.
Hoeveel zouden de bladeren op deze foto al geoxideerd zijn?
Ochtendkrant met thee
Een heerlijke start van de dag in de stadsherberg van Lier (België). Om 8 uur ’s morgens gaat deze dame lekker genieten van haar ochtendkrant en een kopje verse muntthee.
Muntthee is een afgeleide van Marokkaanse muntthee. Maar in Marokko zit er echte thee in, dat wil zeggen van de theeplant Camelia Sinensis. Er staat een theeplant in de vitrine. Op deze foto zien we alleen een aftreksel van verse munt.
Mag dit dan eigenlijk wel “thee” genoemd worden? Wat vind jij?
Kleurrijke Marokkaanse theeglazen
De mens verzamelt! Deze verzameling toont de kleurenpracht van theeglazen gemaakt in Marrakesh, Marokko. Al die verschillende kleuren en vormen geven in totaal toch een rustig beeld. Hoe kan dit? Dit komt door het strakke lijnenspel van de compositie. Dat zorgt voor structuur en rust.
Voor het contrast: vergelijk deze foto eens met de verstilde foto van de Marokkaanse theeset door Karin Warnant rechts.
Beleving
Dit theezakje is een foto uit een serie van 13. De fotografe vertelt ons hierover:
‘Regelmatig drink ik thuis thee.
Een moment voor mijzelf, waarin gedachten voorbijdrijven.
Een rustmoment.’
‘Ik verwonderde mij over de vorm van een gebruikt theezakje, het deed mij aan een bepaald gevoel denken. Vandaaruit ben ik mijn concept verder gaan uitwerken. Nadenken, schrijven, analyseren en fotograferen.
Als beeldmaker wil ik mijn innerlijke wereld zichtbaar maken. Persoonlijke ervaringen zijn voor mij de inspiratiebron. In deze serie staat het theezakje centraal als metafoor voor verschillende emoties. Eenieder ervaart emoties of gevoelens anders, herkenbaar en toch uniek. Soms weet je niet hoe je je voelt, totdat je het herkent in een kunstwerk.’
Welke emotie roept dit beeld bij jou op?
Iraakse thee
‘Door de bijna nostalgisch aandoende kleuren roept deze foto veel sfeer op, waarin thee goed past. De fijne goudkleurige belijning en decoraties van de oosterse theeglaasjes drukken uit dat de thee liefdevol ontvangen en vervolgens ook liefdevol gedronken zal worden.
Mooi qua kleur sluiten de stukken gebak aan op de rest van het beeld. Ze maken het compleet: hier zal het de gasten aan niets ontbreken. Het totale beeld straalt uit dat het thee drinken iets plechtigs heeft en dus een bijzondere gebeurtenis is.’ [Maarten Baanders, jurylid]
Wat denk jij dat hier gevierd gaat worden? Voel je je ook welkom?
Weerspiegeling in thee
Een mooie combinatie van het alledaagse en het bijzondere. De takken van de boom in de tuin van de fotografe zijn heel gewoon, maar worden op een bijzondere manier gevangen in het kopje thee. Het gevoel van het alledaagse wordt nog versterkt door de afstandsbediening.
Dit contrast trekt de aandacht en stemt tot nadenken. Precies het gevoel wat veel mensen ervaren als ze voor het drinken van een kopje thee de tijd nemen.
Thee in de ‘gaiwan’
Al 500 jaar drinken Chinezen thee door heet water op de losse blaadjes te gieten en de thee zo op te drinken. Als je een deksel op de kom doet en die schuin zet, zodanig dat er een heel klein kiertje ontstaat, kun je daaruit drinken zonder dat de blaadjes in je mond komen.
Onder deze foto vind je twee van zulke kommen met een deksel, in het Chinees ‘gaiwan’ genoemd.
Groene thee, zoals hier op de foto, kun je wel vier keer opgieten. Ieder aftreksel heeft een iets andere smaak. Het tweede aftreksel is meestal het lekkerst, omdat de theeblaadjes dan pas volledig geopend zijn en nog weinig smaak afgegeven hebben.
Theemutsen, ovenwanten en theedoeken in theemuseum Houwerzijl
Deze kleurrijke foto is genomen in de winkel van het theemuseum in Houwerzijl (Groningen). Theemutsen werden vroeger vaak gebruikt om de theepot warm te houden. Ze kwamen voor in vele soorten en maten. Vergelijk deze theemutsen maar eens met de theemuts in de vitrine.
De plank waar de theemutsen op staan is schuin gefotografeerd. Eén van de juryleden vond dit sterk qua compositie en een ander jurylid vond het juist zwak.
Met wie ben jij het eens? En hoe zou jij het doen?
De kus
De fotograaf zegt over deze foto: ‘Samen theedrinken uit dezelfde pot betekent toenadering, zelfs intimiteit… Dit stilleven is ook een ode aan de verbeelding.’
Maarten Baanders, jurylid, sluit zich daarbij aan. ‘Geestig beeld. De titel maakt levende wezens van de theepotten. Als kijker ga je daar gemakkelijk in mee. Inderdaad zouden ze elkaar kunnen kussen. Zowel de tuiten als de handvatten suggereren de vorm van een hart. Het beeld heeft de frisheid van een nieuwe liefde.’
Wat zegt jouw verbeelding over dit stilleven?
Door de ogen van Lipton
Thomas Lipton was een Schots zakenman die in 1890 op grote schaal thee begon te verbouwen op Sri Lanka. De theeplantage was zo succesvol dat Lipton Thee een wereldmerk werd.
Toentertijd werd Sri Lanka nog overheerst door het Britse Rijk. De Britten noemden het eiland Ceylon. Ceylon thee werd mateloos populair in met name het Verenigd Koninkrijk.
Lipton hield ervan met een kopje thee in de hand zijn plantages te overzien op een uitkijkpunt. Dat heet nu “Lipton’s Seat”, de zetel van Lipton. Vanaf dat punt, bijna 2.000 meter hoog, bekijk jij nu ook de weidse plantage van Lipton.